Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Planowany okres realizacji: 2016-2019 r.

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe

Głównym celem projektu jest zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Cele uzupełniające:

rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,

szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,

dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,

skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.

Dofinansowanie zostanie przeznaczone na:

rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:

budowę i modernizację dostrzegalni przeciwpożarowych (70 szt.)

zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (114 szt.)

doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (16 szt.)

budowę stacji meteorologicznych (11 szt.)

wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:

zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)

Wartość projektu

Planowany całkowity koszt realizacji projektu wynosi 43 096 737,50 zł

Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 30 000 000,00 zł

Maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 25 500 000,00 zł

Na terenie RDLP w Zielonej Górze udział w projekcie weźmie 18 nadleśnictw, które zaplanowały do realizacji zakup pojazdów patrolowo gaśniczych, modernizację jednej i budowę jednej dostrzegalni przeciwpożarowej.

Tło projektu.

Nasz kraj w ostatnich latach plasuje się w czołówce pod względem liczby pożarów – zaraz za Portugalią i Hiszpanią, natomiast pod względem powierzchni nimi objętej – znajdujemy się w pierwszej dziesiątce. Częstotliwość pożarów jest m.in. konsekwencją zmian klimatycznych (długotrwałe susze, mała liczba opadów) czy składu gatunkowego naszych drzewostanów – w polskich lasach przeważają gatunki iglaste, ze znacznym udziałem sosny (łatwopalne olejki eteryczne). Niestety większość pożarów nadal wybucha z winy ludzi, spowodowana umyślnymi podpaleniami, wypalaniem traw czy nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem.

Zagrożenie pożarami lasów w Polsce jest jednym z najwyższych w Europie. Tylko w 2015 roku na terenach zarządzanych przez LP wybuchło 3732 pożarów, które objęły powierzchnię blisko 880 ha. Ponieważ zapobieganie im wymaga bardzo wysokich nakładów – Lasy Państwowe w walce z tym niebezpiecznym żywiołem sięgają również po fundusze unijne.

Koordynowanie przedsięwzięcia pod nazwą "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów" PGL LP powierzyło CKPŚ. Projekt ten jest realizowane w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska (działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska). Umowa na dofinansowanie projektu pomiędzy PGL LP a NFOŚiGW została podpisana 28 października 2016 r.

Działania skoncentrowane są głównie na dążeniu do ograniczenia występowania pożarów w lasach, a także do sprawnego i szybkiego lokalizowania źródła zagrożenia. W nadleśnictwach zakwalifikowanych do najwyższej, I kategorii zagrożenia pożarowego, zostanie skrócony czas potrzebny na wykrycie pożaru. Priorytetem jest ograniczenie liczby pożarów oraz zmniejszenie powierzchni lasów nimi objętych, a w rezultacie zminimalizowanie strat dla środowiska i okolicznych mieszkańców. 

Wśród najistotniejszych inwestycji znalazły się, między innymi, wybudowanie nowych dostrzegalni pożarowych i stacji meteorologicznych oraz przeprowadzenie modernizacji części z tych, które już istnieją. Ponadto planowany jest zakup samochodów patrolowo-gaśniczych oraz nowoczesnego sprzętu do lokalizacji i wykrywania pożarów, a także doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych.

http://www.ckps.lasy.gov.pl/media/ckps/Flipbook_PPOZ_PL/

Na podstawie materiałów CKPŚ: Anna Niemiec

W drugiej połowie bieżącego roku Nadleśnictwo Szprotawa dołączyło do Kompleksowego projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych.

Główny cel projektu, który potrwa od 2016 do 2022 roku, stanowi wzmocnienie odporności na zagrożenia spowodowane zmianami klimatu w leśnych ekosystemach nizinnych. Przeprowadzane będą działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu, bądź minimalizacji negatywnych skutków zjawisk naturalnych typu: susza, pożary, powodzie, podtopienia i niszczące działanie wód wezbraniowych. Aby zabezpieczyć lasy przed wspomnianymi wyżej zagrożeniami, przeprowadzane będą inwestycje, w ramach których zastosowanie znajdą metody przyrodnicze i techniczne przyjazne środowisku związane głównie z rozwojem systemów małej retencji:

• budowa, rozbudowa, modernizacja i poprawa działania zbiorników retencyjnych;
• budowa, rozbudowa, modernizacja oraz poprawa funkcjonowania małych urządzeń piętrzących, co powinno spowodować spowolnienie odpływu wód powierzchniowych
  i przywrócenie funkcji obszarom mokradłowym.

Ponadto, dzięki przeprowadzonym zadaniom możliwa będzie ochrona różnorodności biologicznej poprzez odbudowę cennych ekosystemów naturalnych.

Przewiduje się, że w efekcie realizacji projektu dla całego PGL LP zretencjonowane zostanie 2,1 mln m³ wody.

Jeśli chodzi o wartość całego projektu (łącznie dla wszystkich Nadleśnictw biorących
w nim udział), to planowany koszt jego realizacji wynosi 234 670 000,00 zł, maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych - 170 000 000,00 zł, zaś maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich - 144 500 000,00 zł.

Oprócz Nadleśnictwa Szprotawa w projekcie uczestniczy sześć innych Nadleśnictw
z RDLP w Zielonej Górze.

http://www.ckps.lasy.gov.pl/media/ckps/Flipbook_MRN_PL/

Źródła:

http://www.ckps.lasy.gov.pl/o-projekcie

http://www.zielonagora.lasy.gov.pl/projekty-i-fundusze/-/asset_publisher/by9P/content/mala-retencja-nizinna-2

Podręcznik wdrażania projektu. Wytyczne do realizacji zadań i obiektów małej retencji
i przeciwdziałania erozji wodnej.

Tekst: Katarzyna Zapolska

W roku 2014 Nadleśnictwo Szprotawa zrealizowało projekt pod tytułem "Promocja współpracy transgranicznej Nadleśnictwa Szprotawa i Landratsamt Bautzen Kreisforstamt".

Partnerem projektu ze strony Saksonii jest Landratsamt Bautzen Kreisforstamt (Powiatowy Urząd Leśny Bautzen)z siedzibą w Kamenz (www.landkreis-bautzen.de).

W ramach projektu zmodernizowano stronę internetową Nadleśnictwa Szprotawa, na której przygotowano informacje o partnerach projektu w trzech wersjach językowych: polskiej, niemieckiej i angielskiej.

Pod adresem www.szprotawa.zielonagora.lasy.gov.pl? można znaleźć ciekawe wiadomości o lasach, przyrodzie i atrakcjach turystycznych. Są też niezbędne informacje jakie trzeba znać poruszając się po lasach, aktualności i ciekawostki oraz zapowiedzi najciekawszych wydarzeń. Stronie towarzyszy piękna szata graficzna, która zachęca do odwiedzania Nadleśnictwa Szprotawa.

Projekt przyczynił się do rozwoju współpracy z leśnikami z Saksonii i wniósł dużo nowego do wzajemnego zrozumienia leśników polskich i niemieckich. Dotyczy to nie tylko różnic w przepisach państwowych, ale i landowych.

Projekt „Promocja współpracy transgranicznej Nadleśnictwa Szprotawa i Landratsamt Bautzen Kreisforstamt" był współfinansowany ze środków Funduszu Małych Projektów przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej POLSKA-SAKSONIA 2007-2013.
  

Nadleśnictwo Szprotawa skorzystało w minionych latach z możliwości dofinansowania inwestycji infrastrukturalnych ze środków zewnętrznych wg poniższego zestawienia:

W roku 2013 zakończono przebudowę dwóch odcinków drogi leśnej nr DP-15 „Droga Niebieska". Całkowita długość dwóch przebudowanych odcinków wyniosła: 3 851,06 mb. Nadleśnictwo Szprotawa uzyskało dofinansowanie na przedmiotową inwestycję z ARiMR ramach działania „ Odtworzenia potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzenie instrumentów zapobiegawczych". Całkowity koszt inwestycji wyniósł 1 257 595,35 zł, kwota dofinansowania – 1 192 481,58 zł. 

W roku 2010 Nadleśnictw Szprotawa zakończyło przebudowę trzeciego odcinka drogi leśnej DP-26, na który pozyskało również dofinansowanie z NFOŚiGW w ramach programu priorytetowego „Ochrona i zrównoważony rozwój lasów w 2010 roku". Długość przebudowanego odcinka wyniosła 4 135 mb. Całkowity koszt inwestycji netto  - 1 670 169,68 zł, kwota dofinansowania – 682 730,11 zł.

W latach 2010 - 2011  w ramach Programu dla Odry 2006 „ Odtworzenie i budowa sieci rowów melioracyjnych i budowa zbiorników wodnych małej retencji wodnej (p.poż.) na terenie lasów Nadleśnictwa Szprotawa" -wykonano na rowach odbudowanych 12 progów piętrzących i 2 zastawki regulowane.

W roku 2008 zakończono przebudowę pierwszego odcina drogi leśnej DP-26 tzw. „Pętli Bobrowickiej". Długość odcinka leśnego drogi, przebudowanego w ramach przedmiotowego zadania wyniosła: 3 721 mb. Całkowity koszt inwestycji netto to 1 350 905,44 zł, z czego Nadleśnictwo Szprotawa otrzymało dofinansowanie (Beneficjent RDLP Zielona Góra) w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA 2004-2006 (Lubuskie-Brandenburgia) w kwocie 822 199,03 zł.

W roku 1999 zrealizowano zadanie melioracyjne „ Zwiększenie retencji wodnej na terenie Nadleśnictwa Szprotawa" wraz z EkoFunduszem. W ramach zadania wykonano: 2 zbiorniki wodne, 1 przelew stały  na użytkach ekologicznych (byłych stawach rybnych) w celu utrzymania istniejącego ekosystemu oraz zabezpieczenia przyległych lasów w wodę do celów p.poż., 11 przepusto-zastawek, 4 zastawki betonowe i 36 szt. zastawek drewnianych zlokalizowanych na ciekach wodnych w dwóch  obrębach leśnych.